Çamal ilçesi
Çamal ilçesi Чамал аймак ( Altay Türkçesi) | |
---|---|
Чемальский мунипальный район (Rusça) | |
Ülke | Rusya |
Federal Birim | Altay Cumhuriyeti |
rayon | Çamal ilçesi |
İdare | |
• ilçe belediye başkanı | Radion Bukaçakov (Букачаков Родион Борисович) |
Nüfus | |
• Toplam | 10.027 |
Resmî site http://www.chemal-altai.ru/ |
Çamal ilçesi (Altay Türkçesi: Чамал аймак / Çamal aymak, Rusça: Чемальский мунипальный район) — Rusya Altay Cumhuriyetinde ilçe.
Yönetim merkezi — Çamal köyü.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Altay Cumhuriyeti'nin en yeni ilçesidir. 1992 yılında yapılan idari düzenleme ile Şebalin ilçesinden ayrılıp oluşturulmuştur. 1922 yılında oluşturulan Oyrot Özerk Oblastının merkezi Ulala ve 24 tane volosti denilen ilçesi bulunmaktaydı. Bunlar arasında Çamal ilçesi de bulunmaktaydı. 1933 yılında Çamal ilçesinin adı Elikmanar olarak değişti. 1962-1963 yıllarında Elikmanar ilçesi kaldırıldı. Son olarak 1992 yılında Şebalin ilçesinden ayrılarak Çamal ilçesi oluşturuldu.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Coğrafi konum olarak Altay Cumhuriyetinin kuzey kesimindedir. Altay Dağları'nın dağlık bozkır alanındadır. İlçenin yüzölçümü 3018,67 km². Altay Cumhuriyeti ilçeleri arasında yüzölçümü yönünden 9.sıradadır.
İdari bölünüş
[değiştir | kaynağı değiştir]Ondoy ilçesinde 19 yerleşim alanı bulunmakta olup bunlardan 7 köy idari birimdir. Kır merkezli yönetim bölgeleri:
- Anos kır yerleşimi: Merkezi Anos köyü. 3 yerleşim bölgesi vardır.
- Beşpeldir kır yerleşimi: merkezi Beş Peldir köyü. 1 yerleşim bölgesi var.
- Kuyus kır yerleşimi: Kuyus köyü. 3 yerleşim bölgesi.
- Uznezin kır yerleşimi: Uznezya köyü. 4 yerleşim bölgesi.
- Çamal (Çemal) kır yerleşimi: Çamal köyü. 4 yerleşim bölgesi.
- Çepoş kır yerleşimi: Çepoş köyü. 2 yerleşim bölgesi.
- Elekmonar kır yerleşimi: Elekmonar köyü. 2 yerleşim bölgesi.
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Son nüfus durumuna göre 10 027 kişi [1] (2015 yılı)
Geçmiş yıllara göre Nüfus dinamiği:
Nüfus durumu | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
9023 | 9100 | 9237 | 9500 | 9600 | 9800 | 10 188 | 9441 | 9524 | 9524 | 9755 | 9921 | 16794 | 10 027 |
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Mermercilik önemli bir ekonomik faaliyettir. XX. yüzyılda Moskova metrosu için yöreden mermer alınmıştır. Belli alanlarda ormancılık, ağaç işlemeciliği de bulunur. At ve sığır yetiştiriciliği yaygındır. Arıcılık da görülür. Sovyet döneminde elma, armut üretimine önem verilmiştir.
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölge önemli bir tarihi ve kültürel mirasa sahiptir. Katun vadisinde Eski Türk devrine (İskitler, Hunlar, Göktürkler vb.) ait çok sayıda buluntu keşfedilmiştir. Tangıs-tıt, Çoltuk, Kök-Edigan mezar höyükleri (kurgan), kaya çizim sanatı (petroglifler). Anos köyünden önemli bir ressam, Türkbilimci olan Grigoriy Gurkin, ilginç mükemmel resimleri Türk kültürünün özelliklerini yansıtır.
- Çamal HES; hidroelektrik santral
- Karakol gölü ;
- Oroktoy mağarası;
- Çe-Çkış yolu ;
- Karakokşin mağarası ;
- Mavi göller;
- Ak Şaman yurtası ;
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Altaylar: Kırgız, Hakas, Şor, Tıva Türklerine yakınlığı olan Teleut, Telengit (Telesler), Kumandılar, Tubalar olarak grupları bulunan Altay dolayında yaşayan Türk boyu.
- Altay Cumhuriyeti: Altay dolayında Türk kökenli kişilerin öz yurtları.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Nüfus http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar 14 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çamal ilçesi resmi sayfası 4 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çemalskiy Vestnik Gazetesi 1 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Altay Cumhuriyeti sayfasında
- Схема транспортной инфраструктуры Чемальского района
- Первый деревенский отель «Привал путника» Чемальского района 11 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Путеводитель по недвижимости Чемальского района
- Каталог организаций Чемальского района 26 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.